เทคโนโลยีการศึกษา
ความหมายของเทคโนโลยีการศึกษา
เทคโนโลยี ตามความหมายในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542 หมายถึงวิทยาการที่นำเอาความรู้ทางวิทยาศาสตร์มาใช้ให้เกิดประโยชน์ในทางปฏิบัติและอุตสาหกรรมเทคโนโลยีมาจากคำว่า Techno ตรงกับภาษาไทยว่าวิธีการ การสาน หรือการสร้าง คำว่า Logy มีความหมายว่าความรู้เกี่ยวกับศาสตร์หรือการศึกษาเกี่ยวกับประสบการณ์ที่ต้องการศึกษากำหนดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ การจัดการการประเมินผ่านการสื่อสารที่เอื้อต่อโครงสร้างพื้นฐานและความพร้อมของผู้เรียน
การศึกษา (Education) หมายถึง กระบวนวิธีใด ๆ ที่ทำให้บุคคลเปลี่ยนไปในทางที่ดีเพื่อจะได้ปรับตัวเองให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมได้เป็นอย่างดี เพื่อความผาสุกของตนเองและสังคม การศึกษาคือกระบวนการวิธีการแห่งความเจริญงอกงามทางร่างกาย อารมณ์ สังคม จิตใจ และทางศีลธรรมจรรยา การศึกษานั้นไม่มีที่สิ้นสุดตราบใดมีชีวิตก็ต้องมีการศึกษา ฉะนั้นการศึกษาคือชีวิต ซึ่งเป็นความหมายอีกอย่างหนึ่งของการศึกษา
หน้าที่ของการศึกษาที่สำคัญมี 3 ประการคือ
1.ถ่ายทอดมรดกทางวัฒนธรรม (Transmit Cultural Heritage)
2.ปรับปรุงวัฒนธรรม (Transform of Culture) เช่น การแต่งกาย การใช้เครื่องอำนวยความสะดวกต่าง ๆเช่นเครื่องใช้ไฟฟ้า เครื่องทุ่นแรง เครื่องอิเล็กทรอนิกส์และเทคโนโลยีใหม่ ๆซึ่งจำเป็นจะต้องรู้หลักและวิธีการใช้
3.พัฒนาศักยภาพของคน (Development of Individual Potentialities)
เทคโนโลยีทางการศึกษา( Educational Technology)
เทคโนโลยีทางการศึกษา หมายถึงกระบวนการที่ซับซ้อนและประสานสัมพันธ์อย่างมีบูรณาการระหว่างบุคคล วิธีการ แนวคิด เครื่องมือ และการจัดระบบองค์การสำหรับวิเคราะห์ปัญหาวิธีแก้ปัญหาเหล่านี้ซึ่งเป็นปัญหาที่เกี่ยวข้องกับทุกลักษณะ(Aspects) ของการเรียนรู้
เทคโนโลยีทางการศึกษา หมายถึงการนำเอาความรู้ แนวคิด กระบวนการและผลผลิตทางวิทยาศาสตร์มาใช้ร่วมกันอย่างมีระบบ เพื่อแก้ปัญหาพัฒนาการศึกษาให้ก้าวหน้าอย่างมีประสิทธิภาพ
ความหมายที่ได้รับความนิยม
ปี พ.ศ. 2520 สมาคมเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษาได้มีการให้ความหมายของคำว่าเทคโนโลยีการศึกษาใหม่อีกครั้งหนึ่งโดยปรับปรุงจากปี พ.ศ.2515 ดังนี้
“เทคโนโลยีการศึกษาเป็นกระบวนการที่ประสานกันอย่างซับซ้อนโดยรวมถึงบุคคลวิธีการแนวคิด อุปกรณ์ และองค์กร เพื่อการวิเคราะห์ปัญหาและเพื่อวางแผนทำให้เป็นผลสำเร็จ ประเมินและหาทางออกปัญหาเหล่านั้น โดยรวมถึงทุกแง่มุมของการเรียนรู้ของมนุษย์”
เทคโนโลยีการศึกษาในปัจจุบันการดำเนินกิจการงานด้านต่างๆเพื่อให้บรรลุเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพจะใช้เทคโนโลยีเข้าไปช่วยเป็นส่วนใหญ่เทคโนโลยีจึงมีความเกี่ยวข้องกับระบบงานด้านต่างๆทุกแขนง ถ้านำไปใช้แก้ปัญหาในแขนงใดจะเรียกเทคโนโลยีในด้านนั้น เช่น เทคโนโลยีทางการแพทย์ เทคโนโลยีทางการเกษตร เทคโนโลยีทางการอุตสาหกรรม เป็นต้น ในวงการศึกษาก็เช่นเดียวกัน มีปัญหาต่าง ๆ มากมายที่จะต้องปรับปรุงแก้ไขจึงเกิดเทคโนโลยีทางการศึกษาขึ้น
นักการศึกษาและสถาบันที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาต่างๆได้ให้ความหมายของคำเทคโนโลยีการศึกษาไว้ดังนี้
กู๊ด (Good 1973) ได้ให้ความหมายไว้ว่า เทคโนโลยีการศึกษา คือ การนำหลักการทางวิทยาศาสตร์มาประยุกต์ใช้เพื่อการออกแบบและส่งเสริมระบบการเรียนการสอนโดยเน้นที่วัตถุประสงค์ทางการศึกษาที่สามารถวัดได้อย่างถูกต้องแน่นอน มีการยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนมากกว่ายึดเนื้อหาวิชา มีการใช้การศึกษาเชิงปฏิบัติโดยผ่านการวิเคราะห์และการใช้โสตทัศนูปกรณ์ รวมถึงเทคนิคการสอนโดยใช้อุปกรณ์ต่างๆ เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์ สื่อการสอนต่างๆในลักษณะของสื่อประสม และการศึกษาด้วยตนเอง
วิจิตร ศรีสะอ้าน (2517) ได้ให้ความหมายว่า เทคโนโลยีการศึกษานั้นเป็นการประยุกต์เอาเทคนิค วิธีการ แนวความคิด อุปกรณ์และเครื่องมือใหม่ๆมาใช้เพื่อช่วยแก้ปัญหาทางการศึกษา ทั้งในด้านการขยายงานและด้านการปรับปรุงคุณภาพของการเรียนการสอนตามนัยนี้เทคโนโลยีการศึกษาจึงครอบคลุมเรื่องต่างๆ 3 ด้าน คือ การนำเอาเครื่องมือใหม่ๆมาใช้ในการเรียนการสอน การผลิตวัสดุการสอนแนวใหม่ รวมถึงการใช้เทคนิคและวิธีการใหม่ๆ
กาเยและบริกส์ (Gagne and Briggs 1974) ได้ให้ความหมายไว้ว่า เทคโนโลยีการศึกษานั้นพัฒนามาจากการออกแบบการเรียนการสอนในรูปแบบต่างๆโดยรวมถึง
1. ความสนใจในเรื่องความแตกต่างๆระหว่างบุคคลในเรื่องของการเรียนรู้ เช่น บทเรียนแบบโปรแกรม และบทเรียนการสอนโดยใช้คอมพิวเตอร์ช่วย เป็นต้น
2. ด้านพฤติกรรมศาสตร์และทฤษฎีการเรียนรู้ เช่น ทฤษฎีการเสริมแรงของบี.เอฟ สกินเนอร์ (B.F Skinner)
3. เทคโนโลยีด้านวิทยาศาสตร์กายภาพ เช่น โสตทัศนูปกรณ์ประเภทต่างๆ รวมถึงสื่อสิ่งพิมพ์ด้วย
จึงสรุปได้ว่า เทคโนโลยีทางการศึกษา หมายถึง การนำความรู้ แนวคิด กระบวนการและผลผลิตทางวิทยาศาสตร์มาใช้ร่วมกันอย่างมีระบบ เพื่อแก้ปัญหาและพัฒนาการศึกษาให้ก้าวหน้าไปอย่างมีประสิทธิภาพ
